بررسی روابط دانه گرده- مادگی در تلاقی دو زیر گونه از سیب زمینی زراعی با گونه های وحشی آلو تتراپلویید

موفقیت تلاقی­های بین گونه­ای در سیب زمینی­ها عمدتاً بر پایه ناسازگاری پس تخمی بنام تئوری عدد توازنی آندوسپرم (ebn) یا پلوئیدی موثر توجیه می­شود که بر اساس آن دو گونه زمانی با هم تلاقی پذیر خواهند بود که از ebn یک­سانی برخوردار باشند اما علاوه بر این در برخی تلاقی­ها موانع پیش تخمی نیز مشاهده شده است. در این آزمایش تلاقی پذیری چهار گونه آلوتتراپلوئید 2ebn (سولانوم آکول، استولونیفروم، فندلری و هیرتینگی) با 11 کلون متعلق به دو زیر گونه از سیب زمینی­های زراعی اتوتتراپلوئید 4ebn (سولانوم توبرزوم زیرگونه توبروزوم و زیرگونه آندیژنا) از نظر موانع پیش تخمی (رابطه گرده-مادگی) و میوه بندی و بذر دهی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد علاوه بر تفاوت در ebn، ناسازگاری پیش تخمی نیز در این تلاقی­ها شایع است. شیوع ناسازگاری پیش تخمی زمانی که گونه­های وحشی به­صورت والد ماده در تلاقی شرکت داده شدند کمتر از تلاقی­های متقابل بود. در میان گونه های آلوتتراپلوئید سولانوم آکول از کم­ترین قابلیت نفوذ و سد کنندگی برخوردار بود و در بین دو زیر گونه زراعی نیز زیر گونه توبرزوم قابلیت سد کنندگی کمتری داشت. از مجموع 1169 گرده افشانی دو هیبرید از تلاقی توبروزوم × استولونیفروم، یک هیبرید از تلاقی توبروزوم × هیرتینگی و یک هیبرید از تلاقی توبرزوم × فندلری تولید شد. سه هیبرید اول تتراپلوئید و هیبرید آخر هیپوتتراپلوئید تشخیص داده شد.